Οδοντική Υγεία και Πρόληψη

Πόσο σημαντική είναι η πρόληψη για την οδοντοστοματολογική υγεία;

Η έγκαιρη πρόληψη είναι απολύτως σημαντική αφού μπορεί να εμποδίσει, να περιορίσει ή ακόμη και να εξαλείψει την πιθανότητα εμφάνισης πολλών νόσων του στόματος.

Σε ποίες ηλικίες απευθύνεται;

Η πρόληψη απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Ξεκινάει αμέσως μετά την εμφάνιση των πρώτων δοντιών στην παιδική στοματική κοιλότητα, ενώ αφορά σε όλες τις ηλικίες και τις περιπτώσεις. Ακόμα και τα νωδά (χωρίς δόντια) άτομα με την επίσκεψη στον οδοντίατρο κατά τακτά χρονικά διαστήματα, έχουν την ευκαιρία ελέγχου της υγείας του στοματικού τους βλεννογόνου και της έγκαιρης διάγνωσης παθολογικών καταστάσεων όπως ο καρκίνος του στόματος, προκαρκινικές βλάβες και πολλές άλλες νοσολογικές οντότητες.

 

Πώς εφαρμόζεται η πρόληψη που αφορά στη στοματική υγεία;

Οι βασικοί κανόνες είναι:

1.Υγιεινές διατροφικές συνήθειες

Γενικά όποιες τροφές θεωρούνται υγιεινές για τον οργανισμό μας, είναι παράλληλα υγιεινές και για το στόμα και τα δόντια μας. Όλα τα σάκχαρα (ζάχαρη, φρουκτόζη, λακτόζη, γλυκόζη κλπ.) ακόμη και το άμυλο των τροφών (διασπάται στο στόμα σε μόρια σακχάρου) ανήκουν στην ίδια οικογένεια ουσιών, επικίνδυνων για τα δόντια. Εκτός από τα σάκχαρα, μία άλλη κατηγορία τροφών και ροφημάτων που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, είναι τα όξινα φαγητά και ποτά. Βεβαίως, δεν μπορούμε να σταματήσουμε να καταναλώνουμε ζάχαρη και όξινες τροφές αλλά θα πρέπει να προσέχουμε τον τρόπο και την συχνότητα λήψης τους.

2.Στοματική υγιεινή

Ο ρόλος της αποτελεσματικής στοματικής υγιεινής, είναι καταλυτικός στον αγώνα διατήρησης της οδοντοστοματολογικής υγείας. Μοναδικός αρμόδιος για την υπόδειξη της καταλληλότερης μεθόδου στοματικής υγιεινής είναι ο Οδοντίατρος, αφού υπάρχουν ποικίλες τεχνικές οι οποίες διαφοροποιούνται ανάλογα με τις ανατομικές ιδιαιτερότητες του καθενός. Οι οδηγίες που δίνονται από τον θεράποντα αφορούν στην επιλογή της κατάλληλης οδοντόβουρτσας και του τρόπου μεσοδοντίου καθαρισμού. Μόνο η χρήση οδοντόβουρτσας και οδοντόκρεμας, παρά τα όσα ισχυρίζονται οι διαφημίσεις, δεν αρκεί για να καθαρίσει τις περιοχές ανάμεσα στα δόντια. Για αυτές υπάρχουν ειδικά μέσα μεσοδοντίου καθαρισμού με πιο γνωστά το οδοντικό νήμα και τα μεσοδόντια βουρτσάκια.

3.Πρόσληψη φθορίου

Εκατοντάδες έρευνες που γίνονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, αποδεικνύουν το ρόλο και την αξία του φθορίου στην στοματική υγεία. Το φθόριο περιορίζει τον κίνδυνο τερηδονισμού των δοντιών, ενισχύοντας την αντοχή της αδαμαντίνης μέσω της ενσωμάτωσης του στους κρυστάλλους της. Έτσι την καθιστά ανθεκτική στην επίθεση των οξέων που παράγονται από τα βακτήρια της μικροβιακής πλάκας. Ο τρόπος χορήγησης φθορίου προτείνεται από τον θεράποντα Οδοντίατρο αφού προηγουμένως αξιολογήσει με προσοχή τις ανάγκες καθώς και τις φυσικές πηγές πρόσληψης. Έτσι μπορεί να γίνει φθορίωση στο οδοντιατρείο με ειδικό φθοριούχο gel ή φθοριούχο βερνίκι, να προταθεί ειδική οδοντόκρεμα ενισχυμένης περιεκτικότητας σε φθόριο, καθώς και να χορηγηθεί φθόριο σε δισκία ή σταγόνες για παιδιά. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι η τοπική φθορίωση (με gel ή βερνίκι) δεν αφορά μόνο στα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες με αυξημένο κίνδυνο τερηδονισμού ή υπερευαισθησίες.

4.Προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών (Sealants)

Τα αποφρακτικά των οπών και των σχισμών βοηθούν αποτελεσματικά στη διατήρηση της οδοντικής υγείας των παιδιών. Κατάλληλη χρονική περίοδος για την τοποθέτηση τους, είναι αμέσως μετά την ανατολή των πρώτων μόνιμων γομφίων, συνήθως στην ηλικία των έξι ετών. Η διαδικασία τοποθέτησης των sealants, είναι μια οικονομική και εντελώς ανώδυνη μέθοδος αφού δεν χρειάζεται καθόλου να τροχιστούν τα δόντια. Το υλικό που χρησιμοποιείται είναι το ίδιο με των λευκών σφραγισμάτων σε υγρή μορφή, με επιπλέον χαρακτηριστικό την αργή απελευθέρωση φθορίου για την περαιτέρω προστασία από την τερηδόνα. Σε συνδυασμό με την κατάλληλη φροντίδα στο σπίτι και με τις τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, τα αποφρακτικά των οπών και σχισμών είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην πρόληψη της οδοντικής τερηδόνας. Παρόλο που η απόλυτη ένδειξη τους είναι η εφαρμογή στα δόντια των παιδιών, σήμερα πολλοί ενήλικες απολαμβάνουν επίσης τα πλεονεκτήματά τους.

5.Κάπνισμα-Κατανάλωση οινοπνεύματος

Οι έρευνες δείχνουν ότι κατά μέσον όρο οι καπνιστές έχουν τετραπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν περιοδοντίτιδα, σε σχέση με αυτούς που δεν κάπνισαν ποτέ. Αυτό συμβαίνει γιατί τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας είναι σημαντικά πιο επιθετικά, παθογόνα και τοξικά στο στόμα καπνιστών, σε σχέση με αυτά σε μη καπνιστές. Επίσης ο καπνός περιορίζει την παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών στα ούλα επηρεάζοντας ανασταλτικά την επούλωση των ιστών, ενώ ταυτόχρονα μειώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ισχύ του ανοσοποιητικού συστήματος. Η αποφυγή του καπνίσματος επομένως, βοηθάει σημαντικά στον έλεγχο της περιοδοντικής νόσου (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα). Το κάπνισμα καπνού θεωρείται ως η κυριότερη αιτία του καρκίνου του στόματος στις δυτικές χώρες, ενώ η κατανάλωση οινοπνεύματος λειτουργεί αθροιστικά, αφού το αλκοόλ από μόνο του δεν προκαλεί καρκίνο του στόματος. Η ταυτόχρονη λήψη όμως οινοπνεύματος και καπνού εκτινάσσει στα ύψη τον κίνδυνο για στοματικό καρκίνο. Στις Ευρωπαϊκές χώρες περίπου το 2%-3% όλων των κακοηθειών που μπορεί να αναπτυχθούν στο σώμα, αναπτύσσονται στην στοματική κοιλότητα, με μία τάση αύξησης του στα νέα άτομα. Ωστόσο ο καρκίνος του στόματος μπορεί να προληφθεί αφού σχεδόν όλες οι μορφές του εντοπίζονται στους μαλακούς ιστούς (επιφανειακά). Έτσι ο οδοντίατρος μπορεί εύκολα να διαγνώσει στην προγραμματισμένη προληπτική εξέταση μια ύποπτη ή προκαρκινική βλάβη και να οδηγήσει στη ίαση της.

6.Τακτικός έλεγχος από τον Οδοντίατρο

Συνήθως η ασφαλής συχνότητα των επισκέψεων στον Οδοντίατρο είναι μία έως δύο επισκέψεις ανά έτος. Αυτό έχει προκύψει από παγκόσμιους στατιστικούς υπολογισμούς, με βάση το μέσο όρο των αναγκών του πληθυσμού. Ωστόσο ο Οδοντίατρος είναι εκείνος που θα καθορίσει πόσο πρέπει να είναι το μεσοδιάστημα μεταξύ των προληπτικών ελέγχων, αφού πρώτα εκτιμήσει το προφίλ του ασθενούς, την κατάσταση του στόματος και τις ιδιαιτερότητές του.