Τρίζω τα δόντια μου! Τι συμβαίνει;

Μήπως ξυπνάτε με έντονο πονοκέφαλο; Νιώθετε πόνο κατά τη μάσηση ή το χασμουρητό στην περιοχή της κροταφογναθικής άρθρωσης (η άρθρωση που ενώνει το οστό της άνω γνάθου με το αντίστοιχο της κάτω). Μήπως δυσκολεύεστε να ανοίξετε το στόμα σας και νιώθετε “σφίξιμο” στους μύες του προσώπου;  Ζητήστε από τους κοντινούς σας ανθρώπους, να προσέξουν αν τρίζετε τα δόντια σας την ώρα που κοιμάστε και… ίσως η απάντηση να σας εκπλήξει!

Ο Βρουξισμός
Τα ανωτέρω συμπτώματα, υποδηλώνουν μία πάθηση που ονομάζεται Βρουξισμός. Πρόκειται για ασυναίσθητο σφίξιμο ίσως και τρίξιμο των δοντιών, στη διάρκεια του ύπνου που πολλές φορές συνεχίζεται και την ημέρα. Στον βρυγμό, η δύναμη που ασκείται κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να είναι έως και έξι φορές μεγαλύτερη από την πίεση που ασκείται κατά τη διάρκεια της ημέρας και να διαρκεί έως 40 λεπτά ανά ώρα ύπνου. Πρόκειται για υπερβολική πίεση που καθίσταται βλαπτική για τα δόντια και μπορεί να προκαλέσει κατάγματα, αποτριβές της αδαμαντίνης κ.α.
Ο βρυγμός μπορεί να κρατήσει εβδομάδες, μήνες ή χρόνια, ανάλογα με τον αιτιολογικό παράγοντα που τον προκαλεί, ενώ το φαινόμενο δεν είναι σπάνιο καθώς οι περισσότερες μελέτες εκτιμούν ότι προσβάλλει το 5% – 20% των ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου και τα συμπτώματά του επιδεινώνονται συνεχώς, εάν δεν υπάρξει έγκαιρη ιατρική αντιμετώπιση.

Πιθανά αίτια
Ο Βρουξισμός τις περισσότερες φορές οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων, μερικοί από τους οποίους είναι:
• Ψυχολογικές και αγχωτικές διαταραχές, στρεσογόνες καταστάσεις (θυμός, αίσθηση αποτυχίας, βιασύνη, επιθετικότητα, ανταγωνιστικότητα), διαταραχές διάθεσης (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή), διαταραχές προσαρμογής κ.α.
• Διαταραχές ύπνου (άπνοια, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, νυχτερινή αφύπνιση, ροχαλητό, παραμιλητό και αυτοτραυματισμοί κατά τη διάρκεια του ύπνου).
• Υπερβολικό κάπνισμα, αλλά και υπέρμετρη χρήση καφεΐνης και αλκοόλ.
• Ορθοδοντικές ανωμαλίες
• Χρήση φαρμάκων (αντικαταθλιπτικά), ναρκωτικών ουσιών (κοκαΐνη, αμφεταμίνες).
• Σοβαρή εγκεφαλική βλάβη, εκδήλωση κάποιας σπάνιας νευρομυϊκής ασθένειας στην περιοχή του προσώπου.
• Πόνος ή ενόχληση από κάποιο μη ειδικό πρόβλημα υγείας (κρυολόγημα, αλλεργία, ωτίτιδα).
• Πεπτικά, στομαχικά προβλήματα κ.α.

Πώς αντιμετωπίζεται;
Το θεραπευτικό πλάνο σχεδιάζεται ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς, καθώς η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Συνήθως, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του βρουξισμού απαιτείται τόσο καθαρά οδοντιατρική παρέμβαση, όσο και ψυχολογική υποστήριξη, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα συμπτώματα, αλλά και οι αιτίες που προκαλούν την πάθηση.
Συνήθως, κατασκευάζεται προσωπικά για κάθε ασθενή ένας ειδικός νάρθηκας βρυγμού. Ο νάρθηκας αυτός, εφαρμόζεται στα δόντια με στόχο να αναπαύεται η κροταφογναθική διάρθρωση, να προστατεύονται τα δόντια από την τριβή, να αποφεύγονται τα κατάγματα και οι μετακινήσεις, καθώς και ο τραυματισμός των περιοδοντικών ιστών, ώστε τελικά να μειώνονται και οι πονοκέφαλοι. Συμπληρωματικά πραγματοποιείται  ενδοαρθρική χορήγηση φαρμάκων στην κροταφογναθική διάρθρωση ή ενδομυϊκή χορήγηση φαρμάκων ή αναισθητικών στους μύες του στοματογναθικού συστήματος και της ευρύτερης περιοχής.

Πόσο διαρκεί η θεραπεία;
Ο Οδοντίατρος θα αξιολογήσει την πορεία μείωσης των συμπτωμάτων του βρουξισμού, ώστε να καθορίσει για πόσο καιρό απαιτείται η χρήση του νάρθηκα. Σε κάθε περίπτωση όμως, απαιτείται έλεγχος του άγχους του ασθενή ώστε  να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα. Είναι πολύ σημαντικό να προσπαθείτε όσο μπορείτε να χαλαρώσετε πριν κοιμηθείτε και να μην ασχολείστε με στρεσογόνα θέματα και συζητήσεις πριν τον ύπνο. Σε περίπτωση που το άγχος και η ένταση της καθημερινότητας νιώθετε ότι είναι μη διαχειρίσιμη, τότε η συμβολή ενός Ψυχολόγου θα σας βοηθήσει αρκετά.